نوسانات نه چندان هیجان‌انگیز بازار
آغاز سال نو برای ارزهای دیجیتال بسیار رخوت‌انگیز بود؛ به طوری که از تاریخ انتشار آخرین گزارش هفتگی در ۱۲ دسامبر سال گذشته ( گزارش هفتگی شماره ۵۰ )، در احوالات بازار چندان تغییر چشمگیری مشاهده نمی‌شود و وضعیت آن تقریباً با ماه گذشته یکسان است.
اکنون که بازاردر چند هفته اخیر بسیار یک‌نواخت عمل کرده، از طرف تمام اعضای گلسنود امیدواریم در این بازار آرام و کم‌نوسان، تعطیلات آرامش‌بخشی را سپری کرده باشید.
همچنین به مجموعه جدیدی از گزارشات هفتگی آنچین در سال ۲۰۲۳، خوش‌آمدید.
بیتکوین در حرکتی بسیار نادر بیش از ۳ هفته متوالی در محدوده‌ی قیمتی بسیار تنگاتنگ حرکت کرده و در این مدت زمان تنها ۵۵۷ دلار تغییر قیمت داشته است. در طول چند هفته اخیر بالاترین قیمت ۱۶.۹ هزار دلار و پایین‌ترین قیمت ۱۶.۴ هزار دلار ثبت شده است. البته تمام بازارهای سنتی دیگر معمولاً پایان سال را به آرامی می‌گذرانند و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در اولین گزارش هفتگی امسال، به موضوعات زیر خواهیم پرداخت:
· نوسانات محقق‌شده ضعیف بازار که معمولاً باید پس از آن انتظار حرکات انفجاری را از قیمت داشته باشیم و این نوسانات ممکن است در هر جهتی رخ بدهد. به عنوان مثال در نوامبر ۲۰۱۸ و آوریل ۲۰۱۹، پس گذشت مدتی از تداوم نوسانات ضعیف، بازار حرکات هیجانی از خود نشان داده است.
· کاهش فعالیت افراد در شبکه بیتکوین و اتریوم که در حال حاضر با نوسانات بسیار پایینی همراه شده و در ابتدای سال شروع قدرتمندی برای بازار به حساب نمی‌آید.
· کاهش حجم پول حقیقی (Realized Cap) بازار در سال ۲۰۲۲ که از نظرحجم سرمایه‌های از دست رفته، سال ۲۰۲۲ را به یکی ازعمیق‌ترین چرخه‌های خرسی در تاریخ بیتکوین تبدیل کرد.
شما می‌توانید تمامی نمودارهای این گزارش هفتگی را داخل داشبورد مشاهده کنید.
🔔هشدارهایی که در این گزارش پیشنهاد می‌شوند، در Glassnode Studio قابل تنظیم هستند.
گرچه نوسانات بازار بیتکوین میان بازارهای دیگر به افسارگسیختگی شهرت دارد، اما در تعطیلات سال نو در این بازار خبری از نوسانات شدید نبود و چند هفته اخیر به دور از هیجانات و به آرامی سپری شد. در یک ماه گذشته نوسانات محقق‌شده بازار به محدوده کف چندین ساله، یعنی تا ناحیه ۲۴.۶ درصد کاهش داشت. به طور کلی نوسانات محقق شده به نوساناتی گفته می‌شود که تاکنون در بازار رخ داده و یا به اصطلاح محقق شده است. همانطور که در این نمودار مشاهده می‌کنید نقاطی که با رنگ آبی مشخص شده، نواحی را نشان می‌دهد که بازار در گذشته نیز همانند محدوده فعلی در ناحیه‌ای بسیار کم‌نوسان قرار گرفته بوده است. با توجه به خطوط آبی، اغلب این موارد به صعود قیمت ختم شده و تنها در ماه نوامبر ۲۰۱۸، نوسانات ضعیف بیتکوین، افت شدید قیمت را به دنبال داشته است. این موارد عبارتند از:
· آغاز فاز صعودی ۲۰۱۲-۲۰۱۳، هنگامی که قیمت بیتکوین میان ۵ تا ۱۴ دلار بود.
· نوامبر سال ۲۰۱۸ که بلافاصله پس از آن قیمت ظرف یک ماه سریعاً ۵۰ درصد ریزش داشت.
· آوریل سال ۲۰۱۹، قبل از اینکه قیمت از ۴.۲ هزار دلار به سقف ۱۴ هزار دلار در ماه جولای برسد.
· جولای سال ۲۰۲۰، قبل از اینکه قیمت در یک فاز صعودی قدرتمند تا ۶۴ هزار دلار پیش برود.
در بازار اتریوم تعداد موارد کم‌نوسان بسیار کمتری مشاهده می‌شود که نوسانات آن همانند یک ماه گذشته تا ۳۹.۸ درصد کاهش داشته باشد. در نمودار مشاهده می‌کنیم که دوران کم‌نوسان بازار اتریوم نیز به حرکات هیجانی بسیار چشمگیری ختم شده است که می‌توان نوامبر ۲۰۱۸ (کاهش ۵۸ درصدی قیمت) و جولای ۲۰۲۰ (فاز صعودی ۲۰۲۰-۲۰۲۱) را به عنوان نمونه مشاهده کرد.
پایه‌ریزی سست برای بیتکوین
اکنون باید ببینیم که میزان فعالیت کاربران در شبکه چگونه است. همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید بعد از ماجرای صرافی FTX تعداد آدرس‌های فعال شبکه با افزایش کوتاه‌مدتی همراه بوده، اما تاکنون به طرز قابل‌توجهی از تعداد کاربران فعال کاسته شده است. در حال حاضر میانگین ماهانه🔴 تعداد آدرس‌های فعال به زیر سطح میانگین سالانه🔵 آن دست پیدا کرده و حاکی از این نکته است که شبکه هنوز میان کاربران کاربرد کافی را ندارد.
اصولاً معیارهایی که مربوط به میزان فعالیت کاربران در شبکه هستند، برای مشاهده بازیابی بخش فاندامنتال شبکه بیتکوین و اتریوم ابزار بسیار قدرتمندی به شمار می‌روند و بازه زمانی ۲۰۱۹-۲۰۲۰ را می‌توان به عنوان مثالی مهم در نظر گرفت.
🔔 پیشنهاد تنظیم هشدار: در صورتی که معیار New Addresses (30D-MA) به زیر ۴۰۵ هزار آدرس فعال در روز برسد، این محدوده به معنای کاهش عمیق و آسیب جدی بخش کاربری شبکه خواهد بود.
این نمودار حجم دلاری انتقال‌داده شده در تراکنشهای شبکه بیتکوین را نشان می‌دهد. همانطور که در نمودارقبل مشاهده کردیم، با وجود اینکه تعداد آدرس‌های فعال ناگهان برای مدتی کوتاه افزایش پیدا کرد، طبق این نمودار حجم این تراکنش‌ها و یا به عبارتی حجمی که درشبکه منتقل شده، در یک سقوط آزاد قرار گرفته است. حجم دلاری تراکنش‌ها در نیمه‌ی دوم سال گذشته روزانه به میزان ۴۰ میلیارد دلار ثبت شده، اما در حال حاضر روزانه ۵ میلیارد دلار است.
اکنون با دقت به چرخه‌های قبل متوجه خواهیم شد که حجم دلاری مبادلات در شبکه بسیار به دوران قبل از فاز صعودی سال ۲۰۲۰ نزدیک و نمایانگر خروج سرمایه‌گذاران بزرگ از بازار است.
این نمودار تراکنشهای موفق شبکه بیتکوین را به تفکیک حجم آن مشخص و گروه‌بندی کرده است. طبق نمودار مشاهده می‌کنید که کاهش سهم تراکنش‌هایی که بیش از ۱۰ میلیون دلار حجم داشتند، مهم‌ترین علت افت حجم مبادلات دلاری در شبکه بوده است. سهم این گروه از تراکنش‌ها قبل از ماجرای صرافی FTX، حدود ۴۲.۸ درصد بود، اما در حال حاضر ۱۹ درصد از حجم مبادلات دلاری شبکه را تشکیل می‌دهد.
بنابراین با توجه به میزان حجم مبادلات شبکه کاملاً روشن است که سرمایه‌گذاران یا بازیگران بزرگ فعلأ اطمینان و رغبت کافی برای فعالیت در بازار ندارند. همچنین می‌توان دریافت که از زمان سقوط FTX/Alameda ، میزان تراکنشهای بیش از ۱۰ میلیون دلار در شبکه به شدت کاهش یافته که ممکن است این تراکنش‌ها مستقیما با این صرافی در ارتباط بوده باشد.
نمودار زیر میزان درآمد ماینرها را از کارمزد تراکنش‌ها نشان می‌دهد. طبق این نمودار از افت درآمد ماینرها می‌توان اینگونه برداشت کرد که کاربران برای جا دادن تراکنشهای خود در بلاک‌های بیتکوین تقاضای چندانی ندارند و به همین علت در حال حاضر درآمد ماینرها از کارمزد تراکنشهای شبکه، زیر محدوده مورد انتظار قرار گرفته است.
در قسمت بالای نمودار زیر حجم دلاری ورودی اتریوم 🔵و بیتکوین 🟠 را به صرافی‌ها نشان می‌دهد. در نیمه پایین نمودار حجم دلاری خروجی اتریوم و بیتکوین را از صرافی‌ها را نشان داده و با یکدیگر مقایسه می‌کند. در این نمودار نیز فعالیت ضعیف هر دو شبکه به وضوح نمایان است.
در حال حاضر حجم دلاری ورود بیتکوین به صرافی‌ها روزانه بین ۳۵۰ میلیون دلار تا ۴۰۰ میلیون دلار است و اختلاف بسیاری با حجم ورودی چندین میلیارد دلاری مشاهده شده در فاز ۲۰۲۱-۲۰۲۲ دارد. همچنین باید توجه داشت که سهم ورودی اتریوم به صرافی‌ها از ماه می ۲۰۲۱ حدود ۳۰ درصد بوده و اکنون این سهم به ۴۲ درصد افزایش پیدا کرده است.
بازار کساد اتریوم
بیتکوین تنها شبکه‌‌ای نیست که با کمبود فعالیت شدید مواجه شده است. نمودار زیر میانگین کارمزد Gas در شبکه اتریوم را نشان می‌دهد که طبق آن کارمزد Gas شبکه از ماه سپتامبر تاکنون بین ۱۶ تا ۲۳ Gwei بوده است و هنوز در نواحی پایین چرخه فعلی قرار دارد. در بازه زمانی ژوئن-جولای ۲۰۲۱ و ماه می ۲۰۲۰، درست پس از فروپاشی بازار بر اثر اخبار COVID، میانگین کارمزد Gas به این نواحی دست یافته بود.
🔔 پیشنهاد تنظیم هشدار: در صورتی که معیار Mean Gas Price (7D - SMA) از حد ۳۰ Gwei عبور کند، این حرکت به معنای افزایش فعالیت و تقاضا در شبکه اتریوم خواهد بود.
نمودار زیر نشان می‌دهد که هر کدام از حوزه‌های مختلف شبکه اتریوم چه میزان از مصرف Gas سهم داشته‌اند. طبق نمودار مشاهده می‌کنیم که مصرف Gas در بخش ربات‌های MEV، بریج‌ها، پروتکل Defi و توکن‌های ERC20، بسیار کاهش پیدا کرده است. در بازه زمانی بین ماه سپتامبر ۲۰۲۰ و سپتامبر ۲۰۲۱، تمامی بخش‌هایی که به آن اشاره شد، مجموعا ۴۵.۵ درصد از Gas شبکه را مصرف کرده‌اند و از میان این بخش‌ها پروتکل Defi پرمصرف‌ترین حوزه شبکه اتریوم بوده است.
اما اگر میزان مصرف اخیر این چهار حوزه را مشاهده کنیم، خواهیم دید که مصرف Gas در این حوزه‌ها به شدت کاهش داشته و سهم آن‌ها از Gas مصرف‌شده در شبکه مجموعا و صرفاً ۲۲.۶ درصد است.
حوزه NFT ها توجهات بسیاری به خود جلب کرد و موجب افزایش حجم کاربری در شبکه اتریوم شد. NFTها در سال ۲۰۲۲ از مصرف Gas شبکه سهم عمده‌ای داشتند که این سهم اخیرا از ۱۳ درصد به ۲۲ درصد رسیده است.
بازار و پروژه‌های NFT تاکنون جای پای خود را در زنجیره اصلی شبکه اتریوم محکم کرده و بخش عمده‌ای از مبادلات آن را تشکیل داده‌‌اند. از علت‌هایی که NFTهای موجود در بازار هنوز به زنجیره‌ها و Bridgeهای دیگر منتقل نشده‌اند، می‌توان به هک‌‌شدن مکرر Bridgeهای معتبر در سال ۲۰۲۲ و کارمزدهای پایین زنجیره اصلی شبکه اتریوم اشاره کرد.
خروج سرمایه حقیقی از بازار
معیار Realized Cap یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل آنچین به شمار می‌رود که با استفاده از آن به راحتی می‌توان میزان سرمایه و پول حقیقی که به بازار وارد و یا از آن خارج می‌شود، مشاهده کرد. این معیار ارزش بیتکوین را بر اساس آخرین قیمتی که در آن جابه‌جا شده است در نظر می‌گیرد؛ برخلاف معیار Market Cap که بیتکوین را بر اساس آخرین قیمت بازار ارزشگذاری می‌کند. به همین جهت بیتکوین‌هایی که بسیار پیر و یا گمشده هستند (همانند بیتکوین‌های ساتوشی)، از نظر Realized Cap ارزشمند به حساب نمی‌آیند زیرا در چرخه اقتصادی بیتکوین فعالیتی ندارد. اما از طرف دیگر Market Cap، تمام موجودی بازار را صرف‌نظر از فعالیت و تاثیرگذاری آن در چرخه اقتصادی، بر اساس آخرین قیمت بازار در ارزشگذاری خود به حساب می‌آورد.
معیار Realized Cap یکی از بهترین معیارهای موجود برای اندازه‌گیری حجم سرمایه حقیقی بازار و بهترین ابزار برای مقایسه ارزش واقعی میان دارایی‌هاست. این معیار تاثیر بیتکوین‌های گمشده را در ارزشگذاری بازار نادیده می‌گیرد تا ارزش حقیقی بازار مورد نظر را بهتر نشان دهد.
اکنون با توجه به مفهوم Realized Cap مشاهده می‌کنیم که از سقف قیمتی تشکیل شده در دو سال گذشته، حدود ۱۸.۸ درصد از پول حقیقی، معادل ۸۸.۴ میلیارد دلار سرمایه به طور خالص از بازار خارج شده است. این خروج سرمایه در مقام دوم شدیدترین ریزش پول حقیقی (Realized Cap) از بازار قرار می‌گیرد. به عبارتی تمام حجم سرمایه‌ای که از آغاز می ۲۰۲۱ به بازار وارد شده بود، تاکنون از بازار خارج شده است.
بازار اتریوم دچار کاهش بیشتری در Realized Cap خود شده و یا به اصطلاح پول حقیقی بیشتری از دست داده است؛ به طوری که از ژانویه ۲۰۲۲ تاکنون، حدود ۲۹.۲ درصد از Realized Cap اتریوم کاهش پیدا کرده است. سرمایه‌گذاران اتریوم طی سال ۲۰۲۲ در معاملات خود مجموعا و به طور خالص ۶۷.۱ میلیارد دلار ضرر نقد کرده‌اند.
بنابراین با توجه به این نکته می‌توان گفت که فاز خرسی که اکنون مشاهده می‌کنیم، از نظر حجم دلاری زیان‌‌آوری در معاملات، نسبت به چرخه‌های دیگر بدترین چرخه در تاریخ بیتکوین است. اما از نظر کاهش حجم پول حقیقی (Realized Cap)، فاز خرسی ۲۰۱۸-۲۰۱۹ با ۳۵.۸ درصد کاهش Realized Cap، بیشترین حجم خروج پول حقیقی و یا خروج سرمایه از بازار را رقم زده است.
در پایان این گزارش به مقایسه سهم Realized Cap بازار بیتکوین و اتریوم می‌پردازیم. یکی از راه‌های مقایسه ارزش بازارها با یکدیگر مشاهده Dominance و یا سهم بازار مورد نظر نسبت به بازار دیگر است که از طریق Market Cap به دست می‌آید. اما نقصی که روش Market Dominance در ارزشگذاری بازار دارد این نکته است که در این روش توکن‌هایی که در گردش فعال بازار نیستند، بیش از حد ارزشمند شمرده می‌شوند و ممکن است به همین دلیل مورد سو‌‌استفاده قرار بگیرند. به عنوان مثال بخشی از موجودی توکن FTT در اختیار بازیگران اصلی این توکن قرار داشت که حضور فعالانه‌ای در گردش بازار نداشتند و ارزشگذاری‌های غیر واقعی برای این توکن‌ها موجب متورم شدن ارزش بازار آن شد.
در نمودار زیر به جای Market Cap Dominance (سهم ارزش بازار که از مدت‌ها پیش مرسوم بوده و به مشکلات آن در این بخش اشاره شد) ، طرحی ساده از Realized Cap Dominance (سهم ارزش حقیقی بازار) را نشان داده است. این نمودار سهم ورودی و خروجی پول حقیقی از بازار بیتکوین و اتریوم را نمایش می‌دهد.
البته این نمودار را می‌توان برای مشاهده تغییرات در ارزش و پول حقیقی کوین‌ها و توکن‌های دیگر نیز به کار گرفت تا از این جهت ورود سرمایه حقیقی به بازار مورد نظر واضح تر باشد و توکن یا کوین‌های غیرفعال بازار برای ارزشگذاری بهتر نادیده گرفته شوند (مانند توکن‌هایی که هنوز به اشخاصی تعلق نگرفته‌‌اند، کوین‌هایی که در خزانه‌های مختلف ذخیره شده‌اند و کوین‌هایی که گمشده تلقی می‌شوند).
مرور هفته
معمولاً تعطیلات آخر سال برای بازارها به آرامی سپری می‌شود، اما سابقه نشان داده است که این آرامش برای طولانی مدت ادامه نخواهد داشت. هر زمانی که نوسانات بیتکوین و اتریوم تا این حد دچار افت شوند، ممکن است پس از گذشت مدتی بازار قیمت را با نوسانات هیجانی خود به هر طرف بکشاند.
علی‌رغم اینکه که پس از ماجرای صرافی FTX، شاهد افزایش نسبی در تعداد آدرس‌های فعال شبکه بودیم، اما این میزان فعالیت در شبکه به زودی فروکش کرده و در تقویت حوزه کاربری شبکه بیتکوین و اتریوم تاثیری نداشته است. با توجه به میزان فعالیت کاربران در شبکه و معیار Realized Cap، می‌توان گفت که تمام نقدینگی ورودی به بیتکوین در نیمه دوم سال ۲۰۲۱، تاکنون از بازار خارج شده است. اگرچه که در این مدت، خروج سرمایه از بازار برای بسیاری از سرمایه‌گذاران گران تمام شده است اما این روند هر چه بیشترموجب هماهنگی ارزش حقیقی بازار با ویژگی‌های فاندامنتال شبکه بیتکوین و اتریوم خواهد شد.
شبکه های اجتماعی ما:
اسپانیایی ( تحلیلگر: (@ElCableR, Telegram, Twitter
پرتغالی (تحلیلگر:( @pins_cripto, Telegram, Twitter
ترکی (تحلیلگر:( @wkriptoofficial, Telegram, Twitter
فارسی(تحلیلگر: @CryptoVizArt, Telegram, Twitter)
· ما را در توییتر دنبال کنید.
· به کانال تلگرامی ما بپیوندید.
· برای تحلیل و گفتگو بیشتر به فروم گلسنود مراجعه کنید.
· برای مشاهده معیارهای on-chain، به استودیو گلسنود مراجعه کنید.
· برای دریافت پیام‌های هشدار خودکار از طرف معیارهایon-chain و فعالیت صرافی ها، به صفحه توییتر پیام‌های هشدار مراجعه کنید.