پیش ازmerge : تحلیل Beacon Chain اتریوم
با نزدیکشدن Merge اتریوم، مکانیزم اجماع Proof-of-Stake را به وسیله چندین معیار جدید و عملکرد Beacon Chain را از آغاز فعالیت آن بررسی خواهیم کرد.
این گزارش با همکاری مشترک Glassnode و CoinMarketCap Research منتشر شده است و شما میتوانید نسخه PDF این گزارش را دریافت نمایید.
آپدیت Merge اتریوم یکی از تاثیرگذارترین شاهکارهای مهندسی در دنیای رمزارزهاست که بیش از چند روز دیگر تا آغاز این مکانیزم باقی نمانده است. Merge در نتیجه چندین سال تحقیق، مهندسی و توسعه پدید آمده و مکانیزم بلاکچین اتریوم را از Proof-of-Work به Proof-of-Stake تغییر خواهد داد.
تغییر مکانیزم اتریوم، در بسیاری از جهات مانند تعویض کردن موتور یک جت ۱۹۱ میلیارد دلاری است و در عین حالی که یک زیر ساخت مالی چندهزار میلیاردی را با خود حمل میکند، با حداکثر سرعت در حال پرواز است.
آپدیت Merge در آخرین بلاک مکانیزم PoW، با سختی 58.75e21 آغاز خواهد شد که تاریخ آن را تقریبا در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ تخمین زدهاند. در این گزارش چندین معیار جدید را معرفی کردهایم تا درک مکانیزم Proof of stake اتریوم را برای شما آسان تر کند و عملکرد Beacon Chain را از اولین بلاک آن در تاریخ یکم دسامبر ۲۰۲۰ تا به امروز به تصویر بکشد.
فرایند تولید بلاک و مشارکت
فرایند تولید بلاک در Beacon Chain در چندین مرحله بیشتر از مکانیزم Proof of work انجام میشود. در مکانیزم POW، تولید بلاکها برعهدهی ماینرهاست و پس از تولید، آن بلاک را به تمام نودهای شبکه اطلاع رسانی میکنند؛ سپس نودهای شبکه طبق قوانین اجماع اتریوم، اعتبار آن بلاک و تراکنشهای داخل آن بلاک را تایید میکنند.
اما در مکانیز POS اتریوم، مراحل تولید و تایید شدن بلاک ها اینگونه است:
· بلاکچین POS از مجموعهای از Slot تشکیل شده که به صورت میانگین، هر ۱۲ ثانیه یک Slot در آن ایجاد میشود.
· در هر Slot فرصتی برای Validator ایجاد میشود تا یک بلاک را به اعضای کمیته پیشنهاد دهد.
· هر ۳۲ Slot به صورت متوالی (هر ۶.۴ دقیقه) یک Epochرا تشکیل میدهد.
· شبکه تعداد ۱۲۸ Validator را به عنوان کمیتهای برای هر Epochانتخاب میکند.
· الگوریتم شبکه یکی از Validatorهای کمیته را انتخاب میکند تا در هر Slot یک بلاک را برای تایید شدن به Validatorهای دیگر پیشنهاد دهد.
· سپس Validatorهای دیگر کمیته، با رأی خود، آن بلاک مورد نظر و تراکنشهای داخل آن را طبق قوانین مکانیزم اجماع تایید میکنند.
· هر Epoch به وسیله دو سوم Validatorهای شبکه نهایی شده و در شبکه ثبت میشود.
· اولین بلاک Beacon Chain در یکم دسامبر ۲۰۲۰ تولید شد و تاکنون به مدت ۶۳۹ روز (یک سال و ۷۷ روز ) فعال است. تعداد بلاکهای آن از ۴,۵۵۷,۰۵۶ عبور کرده و تعداد Epochهای آن ۱۴۲,۴۰۸ است.
هر Slot را میتوان به عنوان فرصتی برای پیشنهاد یک بلاک در نظر گرفت. اگر آن Validator که وظیفه تولید بلاک را دارد آفلاین باشد و یا نتواند یک بلاک را به درستی پیشنهاد دهد، آن Slot ناموفق خواهد بود. تا کنون به تعداد ۴۱,۳۸۹ هزار Slot ناموفق ایجاد شده که معادل ۰.۹۰۸ درصد تمام Slot های ایجادشده است.
موارد ناموفق دیگری نیز وجود دارد؛ به طور مثال، یک بلاک ممکن است توسط Validatorهای رأیدهنده رد شده و یا باعث ایجاد فورک در شبکه شود. به این نوع بلاکهای ناموفق Orphan گفته میشود؛ این بلاکها تولید شدهاند اما اکثریت شبکه آنها را تأیید نمیکنند.
تا کنون ۵۰۱۷ هزار بلاک Orphan در Beacon Chain تولید شده که معادل ۰.۱۱۰ درصد تمام Slotهاست.
با فعال بودن نودهای Validator شبکه، بلاکهای ناموفق کمتری در شبکه ایجاد خواهد شد و شبکه قابل اعتمادتر خواهد بود. معیار Participation Rate میزان عملکرد و مشارکت شبکه را مشخص میکند. این معیار نسبت میان تعداد بلاکهای تولیدشده شبکه و تعداد کل Slotهای موجود در شبکه است.
خط آبی در نمودار زیر، میزان مشارکت Validatorهای شبکه برای هر Epoch را نشان میدهد که این میزان غالبا بیش از ۹۶ درصد بوده است. خط قرمز رنگ میانگین روزانه میزان مشارکت شبکه را نشان میدهد که مخصوصا از ATH نوامبر ۲۰۲۱، میانگین روزانه میزان مشارکت همیشه ۹۹ درصد بوده است. با توجه به این میزان مشارکت، Validatorهای Beacon Chain به طور پیوسته آنلاین هستند و در هر Slot بلاک تولید میکنند.
همچنین میتوانیم تعداد رأی هایی که اعضای کمیته Validatorها برای هر بلاک صادر میکنند، مشخص کنیم. هر رأی به نشانهی این است که آن بلاک برای گنجانده شدن در جدیدترین بلاک بلاکچین تأیید شده است.
با توجه به اینکه مدت زمان هر Slot ، دوازده ثانیه است و ۱۲۷ Validator رأیدهنده وجود دارد؛ بنابراین روزانه، باید به طور پیوسته میان ۷۳۸ هزار و ۹۱۴ هزار رأی از شبکه صادر شود. از اوت ۲۰۲۱، تعداد رأیهای روزانه با ۸۰۰ هزار بوده و در همین محدوده ثابت مانده است.
اکنون Validatorها جایگزین ماینرها میشوند
در مکانیزم اجماع POS، این Validatorها هستند که جایگزین ماینرها میشوند و برای شرکت در اجماع، باید ۳۲ اتریوم در شبکه استیک کنند. قرارداد سپرده Beacon Chain اتریوم، در اوایل نوامبر ۲۰۲۰ راهاندازی شد و از ابتدا امکان سپردهگذاری اتریوم را برای اولین کاربران خود فراهم کرد تا Beacon Chain فعالیت خود را آغاز کند.
فاز صفر، اولین مرحله پروژه Beacon Chain است که قبل از تولید شدن اولین بلاک باید حداقل ۵۲۴,۲۸۸ هزار اتریوم به این قرارداد سپرده، واریز میشد. باید توجه داشت که سپردهها یکطرفه هستند؛ به این معنا که تا زمان آپدیت Shanghai نمیتوان اتریوم استیکشده را از این قرارداد برداشت کرد. این آپدیت نیز ۶ تا ۱۸ ماه پس از Merge فعال خواهد شد.
در ابتدای کار روند جذب سپرده بسیار کند پیش میرفت؛ اما در تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۲۰، این مرحله از فاز صفر عبور کرد و یک هفته قبل از تولید اولین بلاک، اعتماد و اطمینان جامعه اتریوم به سرعت افزایش پیدا کرد.
در ۶۳۹ روزی که از آغاز فعالیت Beacon Chain گذشته است، به دلیل توسعه و افزایش زیرساختهای استیکینگ و تقویت اطمینان و اعتماد کاربران، همچنان به سپردهگذاری خود به قرارداد ادامه میدهند. از اولین بلاک این قرارداد، به طور ثابت تقریباً روزانه حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ سپردهگذاری به این قراردادی مشاهده شده است.
در چهار بازه زمانی، میزان سپردهگذاری اتریوم به این قرارداد از میانگین همیشگی آن فراتر رفته است که سه مورد آن در فاز صعودی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ بوده و یک مورد آن اخیراً در ماه فوریه تا می ۲۰۲۲ رخ داده است. پس از سقوط پروژه LUNA-UST که تاثیرات منفی بر قیمت توکنها و اطمینان کلی افراد داشت، میزان سپردهگذاریها به این قرارداد نیز شروع به ریزش کرد.
ه طور کلی، سرمایهگذاران برای راهاندازی یک Validator، تعداد ۴۱۸,۵۲۷ واریزی به صورت استیک ۳۲ اتریومی به قرارداد Beacon Chain انجام دادند. این تعداد مجموع Validatorهای مکانیزم اجماع است اما باید توجه داشت که این نودها میتوانند نودهای امانتدار ، میزبان و یا به صورت همزمان نگهدارنده چندین نود Validator دیگر باشند. بنابراین این نمودار دقیقا تعداد نودهای Validator منحصربفرد را مشخص نمیکند.
اوپراتورهای ارائهدهنده خدمات استیکینگ اشتراکی مانند Lido و Rocketpool، صرافیهای متمرکزی مانند Coinbase ، Binance و Kraken و حتی استیککنندههای تکنفره، میتوانند چندین نود را به صورت همزمان فعال داشته باشند.
کل حجم اتریومی که اکنون روی قرارداد Beacon Chain استیک شده از ۱۳.۴۰۹ میلیون اتریوم فراتر رفته که این میزان معادل ۱۱.۲۲ درصد موجودی در گردش اتریوم است. یکی از مهمترین مراکزی که در شبکه اتریوم موجودی بسیاری را در خود متمرکز کرده، قرارداد سپرده Beacon Chain است.
کل حجم استیکشده در Beacon Chain را میتوان با حجم اتریوم در تمام قراردادهای هوشمند دیگر مقایسه کرد. حجم این قرادادها ۲۷.۰ درصد و حجم اتریوم صرافیهای متمرکز نیز ۱۶.۸ درصد کل موجودی اتریوم را تشکیل میدهند.
حجم سنگین اتریومی که به قرارداد Beacon Chain سپرده شده، نشاندهندهی اعتماد و اطمینان سرمایهگذاران و جامعه اتریوم به موفقیتآمیز بودن آپدیت Merge است.
اکنون برای مشاهده میزان موجودی استخرهای استیکینگ، نودهای ناشناس، نودهای تکنفره و یا صرافیهایی که اوپراتور نود هستند، میتوانیم حجم استیکشده را به تفکیک استخرهای مختلف بررسی کنیم.
· استخر Lido (قرمز) بزرگترین مرکز استکینگ در شبکه است و Validatorهای آن بیش از ۴.۱۶۴ میلیون اتریوم را در اختیار دارند و ۳۱.۱ درصد استخر Validator را تشکیل میدهند.
· سه صرافی برتر (نارنجی) مانند Coinbase، Kraken و Binance، مجموعا ۳.۵۶۵ میلیون اتریوم را استیک میکنند و ۲۶.۶ درصد استخر Validator را تشکیل میدهند.
· تمام ارائهدهندگان خدمات استیکینگ دیگر، ۱.۲۶۹ میلیون اتریوم باقیمانده را معادل ۹.۵ درصد استخر Validator در اختیار دارند. اگر حجم تمام ارائه دهندگان خدمات استیکینگی به آن اشاره کردیم را با یکدیگر جمع کنیم، در مجموع ۸.۹۸۸ میلیون اتریوم را در اختیار دارند و نگهدارنده ۶۷.۱ درصد استخر Validator هستند.
· استیککنندههای تکنفره و ناشناس، ۴.۴۱۱ میلیون اتریوم باقیمانده دیگر را در اختیار دارند و ۳۲.۹ درصد استخر Validator را تشکیل میدهند.
نمودار زیر سهم اتریوم هرکدام از Validatorهای Beacon Chain را نسبت به نسبت ب یکدیگر نشان میدهد. طبق این نمودار ارائهدهندگان خدمات استیکینگ در استخر Validator، سریعا بر دیگر گروهها غالب شدند و از میان آنها Lido بیشترین میزان رشد حجم را داشته است.
این رشد میتواند چندین دلیل داشته باشد:
· راهاندازی نود Validator شخصی مستلزم دانش تخصصی و فنی است.
· استفاده از خدمات ارائهدهنده استیکینگ اشتراکی سهولت بیشتر و ریسک کمتری دارد.
· سرمایهگذارانی که دارای کمتر از ۳۲ اتریوم هستند نیز میتوانند اتریوم خود را استیک کنند.
· با استفاده از این خدمات میتوان اتریوم استیکشده را تبدیل به توکن کرده و سپس آن را معامله کرد و یا در Defi و مشتقات استیکنیگ مانند Lido، Rocketpoolو اخیراً در Coinbase، از آن به عنوان وثیقه استفاده کرد.
بسیار جالب است که سهم اتریوم استیککنندههای تمکنفره و ناشناس ( سبز) اندکی افزایش پیدا کرده و تحتتأثیر سقوط UST - LUNA قرار نگرفتند.همچنین سهم اتریوم ارائه دهندگان خدمات استیکینگ اشتراکی از ۶۹.۵ درصد به ۶۷.۲ درصد کاهش پیدا کرده است.
با اینکه قرارداد سپرده Beacon Chain در حال حاضر یکطرفه عمل میکند؛ اما از طریق دو مکانیزم زیر Validatorها از آن خارج میشوند:
۱. خروج داوطلبانه (آبی) به زمانی گفته میشود که یک Validator دیگر تمایل به مشارکت در اجماع ندارد و خود تصمیم گرفته است از شبکه خارج شود. این Validatorها بلاکی برای تایید شدن پیشنهاد نمیدهند و یا برای بلاکها رأی صادر نمیکنند؛ اما اتریوم استیک شده خود را نیز نمیتوانند برداشت کنند.
۲. مجازات Slashing که در واکنش به نافرمانی Validator صورت میگیرد و طبق آن، اگر Validator بلاک نامعتبری را پیشنهاد دهد، به آن رأی بدهد و یا با بدون اجماع باعث فورک شبکه شود، به اجبار از استخر به بیرون رانده میشود.
تا کنون ۶۷ Validator به صورت داوطلبانه از استخر خارج شدند و ۱۶۷ بار پدیده Slashing رخ داده است. برای اینکه مشخص شود این موارد به دلیل آزمون و خطا در حین توسعه شبکه بوده و یا دقیقاً به دلیل رفتار ناشایست Validatorها صورت گرفته، باید بیشتر تحقیق و بررسی انجام داد.
عملکرد Validatorها و درآمد آن ها
در ابتدا Validatorها باید ۳۲ اتریوم استیک کنند تا بتواند به عنوان Validator آغاز به کار کنند و در صورتی که موجودی آنها از ۱۶ اتریوم پایینتر بیاید، از شبکه خارج میشوند( در صورت عدم فعالیت و یا Slashing). زمانی که Validator به شبکه وارد میشود، موجودی اتریوم آنها بنا بر چند دلیل متفاوت تغییر میکند:
۱. به وسیله درآمد که از تولید بلاک و کارمزد آن کسب میشود ( موجودی افزایش پیدا میکند).
۲. به دلیل عدم فعالیت که معمولاً Validatorها فرصت پیشنهاد بلاک و رأی به آن را از دست بدهند ( درآمد کاهش پیدا میکند).
۳. به دلیل پدیده Slashing که در صورت رفتار ناشایست و غیرقانونی انجام میگیرد ( درآمد کاهش پیدا میکند).
مفهومی به نام Effective Balance (موجودی مفید) وجود دارد که حداکثر افزایش میزان آن تا ۳۲ اتریوم و حداکثر کاهش آن تا یک اتریوم است. برای مثال :
· اگر استیککنندهای ۳۲ اتریوم داشته باشد و به عنوان پاداش استیکینگ خود ۰.۵ اتریوم دریافت کند، کل موجودی آنها ۳۲.۵ اتریوم است؛ اما موجودی مفید آن (سبز) ۳۲ اتریوم است.
· یا استیک کننده دیگری ۳۲ اتریوم دارد اما به دلیل عدم فعالیت خود جریمه میشود و ۰.۵ اتریوم از دست میدهد، موجودی کل آن ۳۱.۵ اتریوم است؛ اما موجودی مفید آن (سبز ) ۳۱ اتریوم است.
· بنابراین از کل موجودی ۳۱.۲۵۰ اتریوم، موجودی مفید آن ۳۱ اتریوم است و از کل موجودی ۳۱.۲۴۹ اتریوم موجودی مفید آن ۳۰اتریوم است.
نمودار زیر مجموع Effective Balance (سبز) را نشان میدهد که به صورت فعال در مکانیزم اجماع مشارکت دارد و استیک شده است. باقی مانده موجودی استیک شده (قرمز) به حد نصاب ۳۲ اتریوم برای استیک شدن نمی رسد و به اصطلاح منفعل است.
در حال حاضر موجودی مفید ۱۳.۳۵۷ میلیون اتریوم است و حدود ۷۴۵ هزار اتریوم منفغل وجود دارد (۵.۲۹ درصد کل موجودی).
اکنون میتوانیم میزان کارایی استیک را با استفاده از معیار Stake Effectiveness مشاهده کنیم که نسبت میان Effective Balance و تمام اتریومهای استیکشده است. اکنون که ۵.۲۹ درصد اتریومهای استیک شده منفعل هستند، Stake Effectiveness از ۱۰۰ درصد به ۹۴.۷ درصد کاهش پیدا کرده است. این کاهش عمدتاً به دلیل افزایش درآمد Validatorها و بالا رفتن موجودی آن از ۳۲ اتریوم است.
میتوانیم میزان درآمد روزانه Validatorها را مشاهده کنیم. در مکانیزم اجماع POS اتریوم، میزان درآمد اتریوم به میزان اتریومهای استیکشده بستگی دارد؛ هرچه مقدار اتریومهای استیک شده بیشتر باشد، درآمد Validatorها کاهش می یابد.
تا کنون چنین روندی رخ داده و درآمد سالانه به اتریوم از ۳.۶۵ اتریوم به ۱.۴۲ اتریوم رسیده است. با توجه به این که واریز به قرارداد سپرده Beacon Chain یکطرفه است ( و تعداد کمی Validator از استخر خارج شدند)، این کاهش درآمد عمدتاً به دلیل افزایش حجم اتریومهای استیک شده در ۱۸ ماه اخیر است.
سود سالانه ی اتریومی که از استیک ۳۲ اتریوم حاصل می شود ، از اولین بلاک Beacon Chain پانزده درصد بوده و اکنون به ۴.۴۴ درصد رسیده است. پس از موفقیت آمیز بودن آپدیت Merge نیز بسیاری از سرمایهگذاران با خیالی آسوده اتریومهای بیشتری در این قرارداد استیک خواهند کرد و با افزایش حجم اتریوم استیکشده، سود استیک آنها نیز پایینتر خواهد آمد.
در حال حاضر بلاکچین Pos و Pow همزمان با یکدیگر فعال هستند و اتریوم از این دو منبع تولید میشود. از آغاز کار Beacon Chain در اولین بلاک آن، تا کنون ۷۴۷ هزار اتریوم در مکانیزم Pos تولید شده و ۸.۵۴ میلیون اتریوم در مکانیزم Pow. به عبارت دیگر ۸ درصد اتریوم ها به روش Pos و ۹۲ درصد دیگر به روش Pow تولید شده اند. بنابر این شواهد، در حال حاضر میزان تولید اتریوم در مکانیرم PoS بسیار کمتر از مکانیزم PoW است.
میتوانیم Realized Price اتریومهای واریزشده به Beacon Chain را به دست آوریم و تاثیری که پاداشهای استیکینگ بر کاهش میانگین قیمت استیککردن داشته را بررسی کنیم.معیار Realized Price با ضرب اتریومهای استیکشده در قیمت فعلی اتریوم به دست میآید و سپس میانگین کل اتریومهای استیک شده در نظر گرفته میشود. با این روش مشخص میشود که به طور میانگین سرمایهگذاران در چه قیمتی به Beacon Chain اتریوم واریز کردند.
· قیمتRealized Price کل بازار اتریوم (بنفش) ۱,۶۵۰ اتریوم است که این قیمت نشان میدهد به طور میانگین موجودی در گردش اتریوم در چه قیمتی برای آخرین بار جا به جا شده است.
· قیمتRealized Price برای تمام اتریوم های واریز شده بهBeacon Chain ( قرمز) ۲,۴۷۰ دلار است که این قیمت ۵۰ درصد از میانگین قیمت خرید بازار بالاتر است. این اختلاف قیمت به این معناست که اتریومهای استیکشده ۳۳ درصد در ضرر نقدنشده هستند. به عبارت دیگر افرادی که اتریوم را استیک کردند در مقایسه با سرمایهگذاران اتریوم یعنی افرادی که صرفاً اتریوم را خریداری کردند، در ضرر بیشتری قرار دارند.
· قیمتRealized Price برای Beacon Chain به اضافهی پاداش استیکینگ (خط آبی) ۲,۳۹۰ دلار است که ۳.۲ درصد با قیمت میانگین اتریوم های واریز شده بهBeacon Chain تفاوت دارد؛ اما با این حال نیز، بسیار از میانگین قیمت بازار فاصله دارد.
بنابراین علیرغم اینکه استیک کنندگان به صورت میانگین ۳.۲ دردصد سود نصیبشان میشود؛ فاز خرسی ۲۰۲۲ سبب شده تا افرادی که اتریوم خود را استیک کردند، نسبت به قیمتی که اتریوم هایشان استیک شده در ضرر بیشتری قرار بگیرند. طبق این شواهد می توان دریافت که چرا ارائهدهندگان خدمات Staking مانند Lido ، سهم چشمگیری از میزان اتریومهای استیک شده را در اختیار خود دارند.
در مکانیزم PoW ، به ازای هر بلاک تقریباً حدود ۲ اتریوم تولید میشود و در همین میزان ثابت مانده است. اما از آنجایی که Vaidatorهای بیشتری به استخر وارد شدند، میزان تولید اتریوم در PoS به مرور زمان افزایش پیدا کرده است.
در مکانیزم PoS، کل تولید روزانه اتریوم از ۳۴۰ اتریوم به ۱,۶۲۳ اتریوم رسیده است.
اگر نسبت میان میزان تولید اتریوم در PoS را با میزان تولیدشده در PoW در نظر بگیریم، خواهیم دید که تولید اتریوم در Beacon Chain به طور پیوسته افزایش داشته و این میزان تولید از آغاز اولین بلاک، ۲.۸ درصد بوده و اکنون به ۱۲.۴ درصد رسیده است.
در پایان این گزارش مهمترین سوال در رابطه با دوران پس از Merge را خواهیم پرسید؛ آپدیت Merge، با کاهش میزان تولید اتریوم در مکانیزم PoS و سوزانده شدن اتریوم توسط مکانیزم EIP 1559 ، چه تاثیری بر میزان موجودی اتریوم خواهد داشت؟
نمودار زیر میزان تولید روزانه اتریوم را پس از فعال شدن مکانیزم EIP1559 در اوت ۲۰۲۱، در دو حالت متفاوت نشان میدهد.
در شرایط حال (نارنجی)، تولید اتریوم در مکانیزم PoW و PoS به صورت همزمان و با حضور مکانیزم ضدتورمی EIP1559 انجام میگیرد. به استثنای چند روز، موجودی اتریوم همیشه دچار تورم است و روزانه بین ۱۱.۸ هزار تا ۱۴.۳ هزار اتریوم تولید میشود.
در شرایط شبیهسازی شده(آبی)، تنها Beacon Chain مکانیزم PoS همراه با مکانیزم EIP 1559 فعال است. این قسمت، سناریو شبیهسازی شده پس از دوران Merge را همراه با EIP1559 در نظر گرفته است و طبق نمودار تا اواخر ۲۰۲۲ ، زمانی که میزان تولید اتریوم بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ اتریوم در روز باشد، این سناریو کاملاً ضد تورمی است.
مروری بر گزارش
در نتیجهی سالها تلاش و تحقیق پدید آمده و به تاریخ فعال شدن آن بسیار نزدیک شدهایم.
تمام Testnetهای اتریوم در چند ماه اخیر با موفقیت کامل شدند و تاریخ فعال شدن Mainnet برای آپدیت Merge به طور رسمی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ اعلام شده است.
در این گزارش به مسائل فاندامنتال مکانیزم اجماع PoS پرداختیم و عملکرد شبکهای Beacon Chain را از آغاز فعالیت خود تا کنون بررسی کردیم.
۱۱.۲ درصد اتریومهای در گردش در مکانیزم PoS به کار گرفته شدند و به عنوان نشانی از اعتماد و اطمینان جامعه اتریوم هستند. پس از فعال شدن موفقیت آمیز Merge، به تحلیل مکانیزم جدید و بسیار جذاب اجماع PoS در آینده خواهیم پرداخت.