Najmroczniejsza faza bessy

W związku ze spadkami notowań BTC do poziomów ponad 20 tys. USD, mnóstwo makro wskaźników sugeruje, że rynek wchodzi w najgłębszą fazę bessy. Pogorszeniu uległa analiza fundamentalna, a znaczne straty realizują obecnie nawet najtwardsi inwestorzy długoterminowi.

Najmroczniejsza faza bessy

Bitcoin oraz inne aktywa cyfrowe doświadczyły kolejnego chaotycznego tygodnia pełnego spadków - Bitcoin z poziomu 31 693$ na początku tygodnia do wieloletniego dołka na poziomie 25 150$. Makro przeciwności są nadal głównym tego powodem, w szczególności najnowsza wartość wskaźnika inflacji CPI w USA wynosząca 8,6% i będąca powyżej oczekiwań, a także kolejna inwersja krzywej dochodowości 2-10-letnich obligacji skarbowych USA mająca miejsce we wczesnych godzinach porannych w poniedziałek. Zbiegło się to także ze sporymi wzrostami na DXY (indeksie dolara amerykańskiego), a Bitcoin zamkną 10 czerwoną świeczkę tygodniową w przeciągu ostatnich 11 tygodni.

Użyteczność sieci Bitcoina ulega dalszej stagnacji, a makro metryki, jak na przykład RVT w związku z bessą wkraczają na niezbadane wcześniej obszary. Pomimo kontynuowanej wspólnej akumulacji krewetek (inwestorzy <1 BTC) oraz wielorybów (> 10 tys. BTC), wsparcie cenowe wydaje się być dalekie od ustanowienia. Pomimo wielu sygnałów ze strony makro wskaźników, iż Bitcoin jest obecnie w strefie niedoszacowania, pozostaje on skorelowany z tradycyjnymi rynkami, przyjmując coraz to kolejne ciosy.

W tej edycji Newslettera badamy, w jaki sposób obecne notowania wchodzą w najciemniejsze fazy znane z poprzednich bess. Rynek znajduje się ledno powyżej kosztów bazowych, a nawet inwestorzy długoterminowi są obecnie zmywani z rynku.


W tym tygodniu newsletter On-chain jest tłumaczony na hiszpański, włoski, chiński, japoński, turecki, francuski, portugalski, perski, hebrajski oraz grecki.

Cotygodniowy panel analizy Onchain

Cotygodniowy Newsletter Onchain posiada interaktywny panel, w którym znajdują się wszystkie załączone wykresy. Panel ten oraz wszystkie wspominane metryki są szerzej omawiane w naszym raporcie w formie video, który udostępniany jest w każdy wtorek. Wpadnij oraz zasubskrybuj nasz kanał, a także sprawdź pozostałe filmy i tutoriale.


Spotkanie z kosztem bazowym

Spadek notowań do poziomów między 20-30 tys. USD sprawia, że zbliżamy się do jednego z najważniejszych i najbardziej fundamentalnych wskaźników on-chain - Realized Price. Metryka ta reprezentują średnią cenę każdego coina w podaży, na podstawie wartości w momencie ostatniego przeniesienia po sieci.

Poziom Realized Price (około 23 430$) jest poziomem rzadko odwiedzanym przez ceny spot poza okresami najgłębszych i późnych faz bessy. Marzec 2020 roku oraz koncówka bessy z 2018 roku były ostatnimi momentami, w których rynek jako całość był na niezrealizowanej stracie.

Wykres interaktywny

Przechodząc dalej, wskaźnik MVRV Z-Score porównuje wycenę spot Bitcoina z wyceną Realized Price, aby uzyskać oscylator. W ten sposób narzędzie to pozwala zidentyfikować statystycznie znaczące odchylenia od wartości Realized Price i jest wykorzystywane do oceny warunków przeszacowania i niedoszacowania Bitcoina.

Wartości równe średniej (czarna linia) zazwyczaj pokrywają się z głęboką bessą w późnym stadium. W obecna sytuacji rynkowej wartość ta spadła do zaledwie +0,26 standardowego odchylenia powyżej średniej, co historycznie można interpretować jako strefę niedoszacowania.

Niemniej jednak, poprzednie bessy pokazały, że ujemne wartości MVRV-Z są często spotykane przed jej końcem i mogą się utrzymywać na tych poziomach przez jakiś czas (od kilku miesięcy, jak w 2018, do roku, jak w 2015).

Wykres interaktywny Workbench

Bitcoinowi HODLerzy wymiękają

Wraz ze strukturalnym trendem spadkowym mającym miejsce od listopada, widzieliśmy rozmaite fazy zachowania związane z wyprzedawaniem Bitcoina. Możemy użyć zmian w tych zachowaniach do oceny, jak kształtowały się nastroje inwestorów.

Wskaźnik Trendu Akumulacji jest narzędziem przydatnym do obserwacji tych zachowań poprzez ocenę wielkości i czasu trwania wzrostu lub kurczenia się sald BTC na sieci on-chain. Ukazuje on łączną zmianę poszczególnych portfeli pod kątem akumulacji lub dystrybucji.

  • Grudzień 2020 do stycznia 2021 - kupno podczas hossy, inwestorzy masowo wkraczali na rynek napędzając impuls wzrostowy do osiągnięcia rekordowego notowania 64 tys. USD
  • Styczeń 2021 do października 2021 - osłabienie trendu i ogólna dystrybucja, po części jako wynik zmniejszającego się popytu po tym jak premium notowania GBTC okazały się poniżej kursu BTC (więcej informacji w naszym raporcie tutaj)
  • Październik 2021 do stycznia 2022 - popyt po rekordowym notowaniu, który został później redystrybuowany (zjawisko opisane w raporcie z 9. tygodnia 2022)
  • Styczeń 2022 do maja 2022 - okres akumulacji przerywanej dystrybucją, zakończony spadkami spowodowanymi przez LUNĘ i UST (opisane w raporcie z 20. tygodnia 2022).

Obecnie obserwowaliśmy miesięczny okres ze Wskaźnikiem Trendu Akumulacji powyżej wartości 0,8, co oznacza duże przyrosty sald portfeli na całym rynku. Jest to zauważalna zmiana względem okresu przerywanej akumulacji przed spadkami wywołanymi przez LUNĘ i może sugerować zwiększone docenienie wartości w przypadku notowań na i poniżej poziomu 30 tys. USD.

Wykres interaktywny Workbench

Możemy spojrzeć także na wskaźnik żywotności (liveliness), aby zrozumieć, czy rynek preferuje HODLowanie, czy dystrybuowanie. Żywotność definiuje balans między zsumowanymi dniami Coin Day Destruction („zniszczonymi dniami”) a Coin Day Creation („utworzonymi dniami”). Dlatego też może być stosowane do potwierdzenia okresów „niszczenia” i akumulacji.

Wskaźnik żywotności znajduje się w strukturalnym trendzie spadkowym od sierpnia 2021 roku. Wraz z dominacją HODLowania, Bitcoin jest w okresie „tworzenia dni”. Jednakże, jak opisano w poprzednich edycjach, jedynie HODLerzy pozostali, a ich popyt jest za słaby, aby zatrzymać obecną presję sprzedażową.

Wykres interaktywny

Aby w dalszym stopniu potwierdzić tę obserwację, możemy ocenić 3-miesięczną zmianę żywotności (kolor fioletowy poniżej). Można także wyszczególnić ogólny zakres akumulacji od czasu wielkiej migracji górników w lipcu 2021 roku. Jednakże bazując na obecnym trendzie widzimy, że trwający okres Coin Day Creation traci swoje momentum i kieruje się w stronę pozycji równowagi. Odzwierciedla to ogólną niepewność na rynkach, co skutkuje zwiększonym pozbywaniem się przez inwestorów pozycji spot.

Wykres interaktywny Workbench

Zmiana pozycji netto HODLerów sprowadza te obserwacje do domeny podaży i może być stosowana do oceny wielkości wolumenu akumulowanego lub dystrybuowanego przez HODLerów. Metryka ta wskazuje, że bazując na obecnym stopniu „uśpienia” coinów, około 15-20 tys. BTC na miesiąc przechodzi do rąk HODLerów. Wskaźnik ten uległ zmniejszeniu o około 64% od początku maja, sugerując osłabiającą się akumulację.

Wykres interaktywny

W ciągu ostatnich 18 miesięcy widzieliśmy okresy zmieniającego się nastawienia inwestorów i ich zachowania inwestycyjnego. W szczególności stwierdzić można, że w obu przypadkach, gdy notowania były na poziomach 30 tys. USD (maj - lipiec 2021 oraz obecnie), sentyment kupujących wydaje się być silniejszy, niż na jakimkolwiek innym poziomie cenowym w tym cyklu.

Rozdwojony rynek

Ustaliliśmy już, że inwestorzy wydają się dostrzegać wartość na poziomach poniżej 30 tys. USD, mimo że póki co ten popyt nie jest wystarczający, aby zapewnić wsparcie cenowe. Skupimy się teraz na poszczególnych portfelach według ich rozmiarów i na ich uczestnictwie w akumulacji, aby dalej uszczegółowić te obserwacje.

Wskaźnik Trendu Akumulacji według rozmiaru portfeli pozwala na bardziej szczegółową ocenę, które portfele akumulują/dystrybuują i w jakim stopniu.

  • Krewetki (<1 BTC) oraz wieloryby (>10 tys. BTC, bez uwzględniania giełd oraz górników) agresywnie akumulują odkąd cena spadła do poziomów 25-32 tys. USD. Dzieje się tak od 2 miesięcy.
  • Kraby do rekinów (1 do 100 BTC) - przeszli z neutralnego nastawienia do fazy dystrybucji podczas obecnych spadków. Sugeruje to potencjalną utratę przekonania we wzrosty.

Zatem niemalże idealne wyniki powyżej 0,9 zwracane przez Wskaźnik Trendu Akumulacji w ciągu ostatnich tygodni są napędzane przez portfele bardzo duże (>10 tys. BTC) oraz te względnie małe (<1 BTC). Ciekawostką wartą odnotowania jest fakt, że wieloryby były motorem napędowym dystrybucji na poziomach 45-35 tys. USD (Strefa A), a obecnie są głównymi akumulującymi w strefie 25-32 tys. USD (Strefa B).

Wykres interaktywny w Glassnode Engine Room

Następnie ocenić możemy 30-dniową zmianę podaży posiadanej przez krewetki (poniżej 1 BTC). 30-dniowa stopa zmian zapewnia wgląd w surową zmianę ilości coinów posiadanych przez najmniejszych inwestorów, najprawdopodobniej detalicznych.

Chociaż obecne tempo wzrostu sald słabnie, poprzedzone ono było najbardziej agresywnym i trwałym okresem akumulacji po wzrostach cenowych w ciągu ostatnich 18 miesięcy. Ci najmniejsi HODLerzy zwiększyli netto swój balans o 20 863 BTC od momentu upadku LUNY 9-go maja, zgodnie z wynikami Wskaźnika Trendu Akumulacji.

Wykres interaktywny Workbench

Bazując na absolutnych wartościach, krewetki dodały 96,3 tys. BTC do swoich zasobów od listopadowego ATH. Jest to równe 0,451% podaży w obiegu oraz 48,6% emisji nowych coinów w tym samym czasie.

Łatwo możemy dostrzec zwiększającą się „stromiznę” na wykresie podaży posiadanej przez krewetki. Ci mali inwestorzy, słusznie lub niesłusznie, wydają się niewzruszeni panującym trendem spadkowym i ciągle akumulują BTC na giełdach spot.

Wykres interaktywny

Drugim przedziałem portfeli wartym zainteresowania są wieloryby (powyżej 10 tys. BTC). Spoglądając na miesięczną zmianę pozycji tych adresów, możemy dalej potwierdzić nasze wcześniejsze obserwacje, że akumulowali oni w przedziale 25-32 tys. USD. Ten przedział portfeli doznał maksymalnej zmiany wielkości portfeli na poziomie około 140 tys. BTC/miesiąc, zwiększając swój balans o 306 358 BTC od listopadowego ATH.

Wykres interaktywny Workbench

URPD z podziałem według poszczególnych portfeli bada poziomy cenowe, na których dokonywano zakupów i przez jakie portfele.

W okolicach 30- oraz 40 tys. USD zauważyć możemy znaczące przepływy coinów związane z szeroką gamą portfeli, sugerując, że te dwa zakresy cenowe doświadczały znacznych ilości coinów zmieniających ręce. Jednak pomiędzy 20- a 27 tys. USD istnieje niewielki wolumen transakcyjny, co może objawiać się jako obszar dużej zmienności i potencjalnie niewielkiego wsparcia cenowego.

Wykres interaktywny w Glassnode Engine Room

Pogorszenie fundamentów

Stosunek RVT porównuje Realized Capitalization (bazową kapitalizację) z dziennym wolumenem transakcji on-chain i zapewnia wgląd w użyteczność sieci (wolumen on-chain) w stosunku do jego wartości bazowej (Realized Cap). Ogólne ramy interpretacji RVT to:

  • Wysokie wartości oraz trend wzrostowy wskazują na słabe wykorzystanie lub spowolnienie w wykorzystaniu sieci.
  • Niskie wartości lub trend spadkowy wskazują silne wykorzystanie sieci lub wzrost jej wykorzystania.
  • Stabilne wartości pomiędzy wskazują, że obecne wykorzystanie jest zrównoważone.

Czerwony zakres oznacza wartość RVT 80 lub powyżej, sugerując, że wycena sieci jest 80 razy większa niż dzienny wolumen transakcji przez nią obsługiwany. Wskazuje to na jałowy krajobraz aktywności w sieci, co historycznie było wynikiem przeciągającej się bessy zmiatającej z rynku uczestników wrażliwych na koszty.

W poprzednich bessach niedoszacowanie pod kątem wykorzystania sieci zbiegało się z dołkami danej bessy. Jeśli wykorzystanie sieci wzrośnie, a wartość RVT ulegnie obniżeniu, sygnalizować to będzie poprawę podstaw. Jednakże przy obecnym wskaźniku RVT  na najwyższym poziomie od 2010 roku, dalszy jego wzrost spowodowałby na wkroczenie w niezbadane nigdy przez bessę terytorium, gdzie wycena sieci jest jeszcze bardziej „przewartościowana” w stosunku do aktywności na tej sieci.

Wykres interaktywny Workbench

Dostosowany według podmiotów model Dormancy Flow ("przepływ uśpienia") także może być stosowany do porównywania wyceny rynkowej z perspektywy średniego wieku coina sprzedawanego po sieci. Uśpienie mierzy średnią ilość "zniszczonych" dni (wiek coina w momencie sprzedaży, Coin Days Destroyed) w każdej transakcji. Dormancy Flow natomiast porównuje kapitalizację rynkową do wartości uśpionych coinów (w przeliczeniu na USD), wychwytując odchylenia w zachowaniach sprzedających względem notowań rynkowych.

Dormancy Flow znajduje się obecnie na historycznie niskich poziomach, sugerując, że wycena rynkowa jest niska w stosunku do średniej ważonej wolumenu transakcji. Poprzednie przypadki tak niskich wartości Dormancy Flow zbiegały się z kapitulacjami kończącymi bessę i okresami maksymalnego progu bólu.

Zgadza się to z osłabiającą się żywotnością i zachowaniem HODLerów i stawia nas w sytuacji, w której nawet najstarsi posiadacze Bitcoina są usuwani z sieci.

Wykres interaktywny

Oczyszczanie z nawet najsilniejszych rąk

Inwestorzy długoterminowi oraz krótkoterminowi są zgoła inni w swej naturze i w związku z tym ich charakterystyka jest inna:

  • Inwestorzy krótkoterminowi (STH) są statystycznie bardziej wrażliwi na wahania cenowe, ponieważ ich koszt bazowy jest znacznie bliżej obecnych notowań rynkowych.
  • Inwestorzy długoterminowi (LTH) są generalnie reprezentacją klasy HODLerów, którzy są względnie niewrażliwi na wahania cenowe. Postrzegają oni zmienność i spadki cenowe przez pryzmat długoterminowej wartości (opisaliśmy to w ubiegłotygodniowym wydaniu).

Model Spent Price przedstawia średni poziom cenowy, z którego coiny zostały danego dnia sprzedane. Model ten może zostać podzielony pomiędzy LTH oraz STH, aby zidentyfikować dywergencje pomiędzy ich zachowaniami. Niecodziennym jest, aby inwestorzy długoterminowi sprzedawali swoje coiny o wyższych poziomach spent price niż siostrzana grupa inwestorów krótkoterminowych, jednakże momenty takie występują, gdy rynek wchodzi w głęboką kapitulację, gdzie nawet najsilniejsze ręce są zmiatane z rynku.

Wykres poniżej porównuje Spent Price LTH oraz STH i zauważyć możemy, że obecnie inwestorzy długoterminowi sprzedają coiny o wyższym koszcie spent price niż inwestorzy krótkoterminowi. Poprzednie takie przypadki zbiegały się finałami głębokich bess, trwając między 52 dniami (2020 rok) a 514 dniami (2014-2015), przy czym towarzyszyły im dalsze spadki notowań o 40% do 65%.

Wykres interaktywny Workbench

Porównanie średniego rynkowego kosztu bazowego (Realize Price) do kosztu bazowego inwestorów długoterminowych pokazuje, że te dwa się obecnie nakładają. Inwestorzy długoterminowi mają zazwyczaj najniższy koszt bazowy on-chain, co związane jest z ich ideologią handlową kupowania po niskich cenach.

Dlatego zbliżanie się kosztu bazowego inwestorów długoterminowych do średniego kosztu bazowego całego rynku jest oznaką, że obecne zasoby „smart money” nie wpłynęły na szerszy rynek. Poprzednie przypadki, gdy poziom LTH Realized Price był wyższy niż poziom Realized Price całego rynku także zbiegały się z najgłębszymi fazami bessy.

Wykres interaktywny Workbench

Podsumowanie i wnioski

Rynek kryptowalut wkroczył w fazę kojarzoną w przeszłości z najgłębszymi bessami. Notowania rzadko utrzymują się powyżej średniego kosztu bazowego (Realized Price), a fundamentalne wolumeny on-chain uległy dalszemu pogorszeniu. Historycznie, ta faza trwała 8 do 24 miesięcy, zanim rynek nie wybrukował ostatecznego dna.

Najważniejszą obserwacją jest fakt, że inwestorzy długoterminowi obecnie wyprzedają swoje coiny o wyższym poziomie Spent Price niż inwestorzy krótkoterminowi, a ich średni Spent Price jest wyższy niż całego rynku, co dzieje się niezwykle rzadko. W przeszłości sygnalizowało to początek finalnej i bolesnej fazy wykruszania pozostałych sprzedających, niestety wtórowany przez kolejne spadki o 40-64%.

Wszystkie oczy zwrócone są teraz na zachowanie i wsparcie zapewniane przez klasę HODLerów.


Wszystkie aktualizacje produktów, usprawnienia i ręczne aktualizacje wskaźników oraz danych są rejestrowane w celach informacyjnych.

  • Wprowadzenie nowego panelu dla użytkowników profesjonalnych: GN Engine Room.
  • Dodano opcję 5y zoom do panelu wskaźników.
  • Ulepszono zastosowanie funkcji if w Workbench.
  • Uproszczono funkcję save w Workbench oraz dodano opcję on-click Price.
  • Wydano 17. edycję Newslettera Uncharted